stal

Czy stal nierdzewną można lutować?

Stal nierdzewna to określenie dla całej grupy gatunków stali kwasoodpornych, które nie są podatne na rdzewienie. Jest to materiał niezwykle często używany, szeroko stosowany w różnych gałęziach przemysłu.  Częstą wątpliwością jest to, czy stal nierdzewną można poddać lutowaniu? Jest to proces, który pozwala spoić dwie metalowe części – połączenie wykonane w ten sposób jest estetyczne i trwałe. Jeżeli ta wątpliwość dotyczy również Ciebie, poniżej znajdziesz odpowiedź na pytanie, czy stal nierdzewną można lutować.

Lutowanie twarde i miękkie

Lutowanie to metoda łączenia trwałego materiałów konstrukcyjnych – jest niezwykle popularna, podobnie jak spawanie i zgrzewanie. Lutowanie dzielone jest – w zależności od temperatury topnienia – na miękkie oraz twarde. Lutowanie miękkie odbywa się w temperaturze wynoszącej od 400 do 450 stopni Celsjusza. Jest to metoda niezwykle często stosowana w elektronice czy podczas instalacji centralnego ogrzewania. Lut przybiera postać drutu, a wykorzystywane spoiwo to lut cynowo-ołowiowy lub ewentualnie cynowo-miedziowy. 

Z kolei lutowanie twarde ma miejsce w temperaturze, która jest wyższa niż 450 stopni Celsjusza. Najczęściej stosowana jest podczas łączenia elementów miedzianych czy mosiężnych. Aby powstałe łączenie charakteryzowało się trwałością i nienaganną prezencją bardzo ważny jest odpowiedni dobór spoiw. A jakie powinno być lutowanie stali nierdzewnej? Twarde czy miękkie?

Stal nierdzewna – właściwości

Stal nierdzewna została wynaleziona około 100 lat temu, jednak dopiero od kilkunastu lat stosuje się ją na szeroką skalę. Cechuje się ona odpornością na korozję, wysoką temperaturą topnienia czy niską rozszerzalnością termiczną. Jest sztywnym materiałem, bardzo odpornym na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Stal nierdzewną można z łatwością obrabiać i łączyć na bardzo zróżnicowane sposoby. Dostępnych jest wiele różnych gatunków, które sprawdzają się w wielu gałęziach przemysłu. Dodatkowo większość rodzajów stali nierdzewnej wykazuje korzystne walory estetyczne, a zakres rodzajów powierzchni jest bardzo szeroki. 

Istnieje wiele różnorodnych gatunków m.in. stal nierdzewna ferrytyczna, martenzytyczna, austenityczna, a także austenityczna-ferrytyczna. W zależności od składu chemicznego każdy z gatunków ma nieco inne zastosowanie. Główne obszary zastosowań to przede wszystkim budownictwo, produkcja sprzętu RTV i AGD, przemysł samochodowy i spożywczy. 

Stal nierdzewna – lutowanie w praktyce

Czy stal nierdzewną można lutować? Zdecydowanie jest to możliwe, wymaga jednak odpowiedniego rodzaju spoiwa i temperatury. Podczas lutowania na miękko stopy, które nadają się do wykorzystania to cyna ze srebrem oraz czysta cyna. Czasem niezbędne jest wcześniejsze odpowiednie przygotowanie powierzchni do całego procesu. Najlepszym sposobem jest trawienie, nieco gorszym – lecz również skutecznym – wyżarzanie bez nalotu i polerowanie. Lutowanie miękkie jest wykonywane przy pomocy lutownicy elektrycznej, a czasem także palnika acetylo-tlenowego. 

Stal nierdzewna może być również lutowana na sposób twardy. Z reguły proces ten wykonuje się w próżni lub mieszance wodoru i azotu. Jest to metoda, która pozwala uniknąć utleniania się powierzchni. Szczególnej uwagi wymagają gatunki ferretyczne – do ich lutowania należy używać odpowiednich procedur i spoiw. 

Jak przebiega proces lutowania?

Proces lutowania stali nierdzewnej wymaga odpowiedniego przygotowania. Należy przede wszystkim zadbać o odpowiednie wyczyszczenie elementów, które będą podlegały lutowaniu. Kolejno części powinny zostać nagrzane, a topnik i lut zaaplikowany na krawędzie, które mają zostać połączone. Po zajściu procesu dyfuzji spoiwo należy schłodzić i poczekać na skrzepnięcie. 

Rozpoczynając lutowanie, warto zaopatrzyć się w podstawowe akcesoria. Przydatne mogą okazać się okulary, które są niezbędne dla zachowania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Obcinaczki, wkrętaki i śrubokręty zajmują niewiele miejsca, więc również warto się w nie zaopatrzyć. Przydatna będzie też dodatkowa butelka topnika.